Παιδιά και Διαδίκτυο: Πώς να τα προστατεύσετε

Το Διαδίκτυο αποτελεί πλέον βασικό κομμάτι της καθημερινότητας του 70% των Ελλήνων πολιτών, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στις πιο νεαρές ηλικίες, φθάνοντας ακόμη και σε επίπεδα άνω του 90%.

Του Δημήτρη Μαλλά

Το Internet είναι ένα εργαλείο με απίστευτες δυνατότητες που έχει βελτιώσει σημαντικά την καθημερινότητά μας, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι και χρειάζεται προσοχή τόσο από τους ενήλικες όσο και -κυρίως- από τους ανήλικους.

Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι οι ενήλικες θα πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή, ώστε να μπορέσουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους. Και όταν χρειαστεί να μη διστάσουν να συζητήσουν βοήθεια, η οποία είναι διαθέσιμη online και offline, αρκεί κάποιος να την αναζητήσει. Συγκεκριμένα, μπορεί κάποιος να επισκεφτεί την ιστοσελίδα www.saferintet.gr, όπου θα βρει έναν σημαντικό όγκο πληροφοριών και στοιχείων και το κυριότερο πρακτικές συμβουλές.

Μία άλλη λύση είναι ένα τηλεφώνημα στη Γραμμή Βοηθείας «help-line 210 6007686». Η συγκεκριμένη απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους και τις οικογένειές τους, παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, παιδοφιλία κλπ). Η Γραμμή Βοηθείας αποτελεί έναν από τους 3 άξονες του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, το οποίο υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου Safer Internet, με δύο άλλους άξονες: Τη Δράση Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Saferinternet.gr και την Ανοιχτή Γραμμή Καταγγελιών για Παράνομο Περιεχόμενο και Παράνομη Συμπεριφορά στο Διαδίκτυο SafeLine.gr.

Συμβουλές για γονείς

Πάντως, θα πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχουν μία σειρά από βασικές συμβουλές που θα πρέπει να ακολουθεί κάποιος γονέας, όπως είναι:

• Σκεφτείτε πώς καθοδηγείτε την οικογένειά σας στον πραγματικό κόσμο και κάντε το ίδιο στον ψηφιακό κόσμο (ακόμα κι αν μερικές φορές νιώθετε πως ο γιος σας ή η κόρη σας είναι, στο σπίτι σας, ο ειδικός στην τεχνολογία!).

• Κάντε μια δοκιμή με κάποιες από τις τεχνολογίες με τις οποίες ψυχαγωγείται το παιδί σας. Αν δεν το έχετε κάνει ήδη, «κατεβάστε» μουσική, φτιάξτε ένα προφίλ στο Facebook ή παίξτε ένα παιχνίδι με την παιχνιδομηχανή του παιδιού σας.

• Μιλήστε στους φίλους σας και την οικογένειά σας (και στους γονείς των φίλων του παιδιού σας) για το πώς βοηθούν τα δικά τους παιδιά να χειριστούν τον ψηφιακό τους κόσμο και ίσως πάρετε μερικές χρήσιμες συμβουλές.

• Προσπαθήστε να μην χρησιμοποιείτε την τεχνολογία ως μπέιμπι σίτερ σας. Όλοι το κάνουμε κάποιες φορές, αλλά είναι σημαντικό να ξέρεις τι κάνει το παιδί σου.

• Μην φοβάστε να θέσετε όρια και κανόνες, ιδιαίτερα στα μικρότερα παιδιά. Η διαδικτυακή τους υπόληψη θα τα ακολουθεί για πάντα, άρα δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να γίνει η αρχή.

• Εκμεταλλευτείτε στο μέγιστο τα ενσωματωμένα εργαλεία (built-in tools), όπως τις επιλογές Parental Contols, SafeSearch (Γονικοί Έλεγχοι, Ασφαλής Αναζήτηση) και τους ελέγχους απορρήτου (privacy controls).

• Υπενθυμίστε στα μεγαλύτερα αδέρφια ότι κάποιοι ιστότοποι (websites) και συσκευές (devices) ίσως δεν ενδείκνυνται για το μικρότερό τους αδελφό ή αδελφή, και ζητήστε τους να έχουν το νου τους σε σχέση με αυτά.

• Κάντε τα ψηφιακά θέματα μέρος της καθημερινής συζήτησης και μην διστάζετε να μιλήσετε σε εφήβους για δύσκολα ζητήματα όπως είναι για παράδειγμα ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbullying), η αποστολή μηνυμάτων με ερωτικό περιεχόμενο (sexting) και η παραβίαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright infringement).

• Επικοινωνείτε διαρκώς. Δείξτε στο παιδί σας πως κατανοείτε πόσο σημαντική είναι γι’ αυτό η τεχνολογία και διαβεβαιώστε το ότι μπορεί να έρθει σε εσάς για οτιδήποτε του γεννά ανησυχία στον ψηφιακό του κόσμο.

Κάντε ερωτήσεις

Ένας τρόπος για να δείτε αν υπάρχει πρόβλημα είναι να κάνετε ερωτήσεις. Ιδού ορισμένα παραδείγματα:

– Τι κάνουν οι φίλοι σου online/στο διαδίκτυο;

Αυτή η ερώτηση απομακρύνει την προσοχή από το παιδί σας και την κατευθύνει στις γενικές διαδικτυακές δραστηριότητες στην κλίκα του. Είναι ένας καλός τρόπος να ξεκινήσετε τη συζήτηση σχετικά ουδέτερη και γενική. Θέλετε φυσικά ο γιος ή η κόρη σας να σας δώσουν ειλικρινείς απαντήσεις και για αυτό πρέπει να τους διαβεβαιώσετε ότι δεν θα τους τιμωρήσετε για τις απαντήσεις τους. Θα αρχίσετε να ακούτε για δραστηριότητες όπως παιχνίδια, chat, χτίσιμο κοινωνικών δικτύων, ακόμα και εργασίες για το σπίτι και δραστηριότητες έρευνας.

– Ποιες είναι οι καλύτερες ή πιο δημοφιλείς ιστοσελίδες;

Ρωτήστε το παιδί σας να σας πει γιατί έχει προτίμηση στις συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε για τις ιστοσελίδες δεν είναι πλέον δημοφιλή και γιατί.

– Δείξε μου τις αγαπημένες σου ιστοσελίδες

Ναι, θέλω να βρείτε 20 λεπτά της ώρας από την απίστευτα πολυάσχολη ζωή σας να δείτε πιγκουΐνους να γλιστρούν σε έναν χιονισμένο λόφο ή το προφίλ του χτενισμένου με πλεξούδες πολεμιστή του παιδιού σας να στριφογυρίζει ένα ξίφος. Ρωτήστε πώς ρυθμίζεις τις ρυθμίσεις ασφαλείας. Μπορεί και να δελεαστείτε να παίξετε και να στήσετε το δικό σας λογαριασμό. Βεβαιωθείτε ότι θα το πείτε στο παιδί σας αν το κάνετε. Ρωτήστε το παιδί πώς χρησιμοποιεί αυτούς του δικτυακούς τόπους και γιατί είναι τα αγαπημένα του.

– Ρωτήστε για το «cyberbullying»

Μπορεί το παιδί σας να μη γνωρίζει το «cyberbullying» με το όνομά του, αλλά ξέρει πώς είναι και τι συναισθήματα προκαλεί. Μιλήστε για ιστορίες που διαβάσατε ή είδατε στις ειδήσεις για άσχημα e-mails, ενοχλητικές φωτογραφίες που προκαλούν αμηχανία, προσωπικές πληροφορίες που μοιράστηκαν ή στάλθηκαν σε άλλα παιδιά. Ρωτήστε για τις ψεύτικες αναρτήσεις στο MySpace ή στο Facebook. Μάθετε αν το παιδί σας έχει ακούσει να συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει ότι το «cyberbullying» είναι πολύ συχνό και αν δεν έχουν δει ακόμα, είναι θέμα χρόνου μέχρι να το συναντήσουν. Σιγουρευτείτε ότι ξέρουν πώς να αντιδράσουν όταν συμβαίνει (μην απαντάς, αποθήκευσέ το, μπλόκαρέ το, ανάφερέ το στους γονείς ή σε άλλον ενήλικα).

– Όταν ήσουν συνδεδεμένος στο Διαδίκτυο, είχες ποτέ δει κάτι περίεργο ή κάτι που σε έκανε να νιώσεις άβολα;

Αυτή είναι μια ευκαιρία να συζητήσετε το «cyberbullying», τυχαίες ανακαλύψεις όπως πορνό ή ρατσιστικά sites ή κάτι περίεργο στο οποίο να εμπλέκεται ένας φίλος ή ένας γείτονας. Η ιδέα είναι να σιγουρευτείτε ότι το παιδί ξέρει ότι μπορεί να έρθει σε σας και ότι δεν θα τιμωρηθεί όταν κάτι κακό συμβεί στο Διαδίκτυο. Το να ζήσει κάτι κακό είναι σχεδόν αναπόφευκτο όταν το παιδί είναι ενεργό στο Ίντερνετ. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί ξέρει ότι μπορεί να έρθει σε σας για βοήθεια και δεν θα αντιδράσετε υπερβολικά.

Επιπλέον ερωτήσεις για οικογένειες με μεγαλύτερα παιδιά:

• Γνωρίζεις πραγματικά όλους στη λίστα των φίλων σου;

• Λαμβάνεις ποτέ μηνύματα από αγνώστους; Πώς τα χειρίζεσαι;

• Ξέρεις κάποιον που πήγε να συναντήσει κάποιον offline που μιλούσαν online;

• Είναι οι άνθρωποι στο γκρουπ των φίλων σου ποτέ κακοί ο ένας στον άλλον στο διαδίκτυο ή στο τηλέφωνο; Τι λένε; Είναι ποτέ κακοί με εσένα; Θα μου το έλεγες αν ήταν;

• Κάποιες φορές τα παιδιά τραβούν γυμνές ή σέξι φωτογραφίες και τις στέλνουν στους άλλους. Έχει συμβεί ποτέ αυτό στο σχολείο σου;

Το κυριότερο είναι να δείχνετε ενδιαφέρον και να μην αμελείτε να τσεκάρετε τις δραστηριότητες του παιδιού σας όσον αφορά στο σερφάρισμα!

Ακολουθήστε το zinapost.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για Lifestyle, Showbiz, Gossip News και αποκλειστικά βιντεο.