search-button
cross-out

Καθαρά Δευτέρα: Γιατί είθισται να τρώμε λαγάνα

Η λαγάνα, ο άζυμος αυτός άρτος, παίζει αναμφίβολα κυρίαρχο ρόλο στο νηστίμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Πόσοι, όμως, γνωρίζουμε την ιστορία της και το συμβολισμό που «κρύβεται» πίσω αυτό τον πεντανόστιμο άζυμο άρτο;
Καθαρά Δευτέρα: Γιατί είθισται να τρώμε λαγάνα

Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.

Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό  Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα  μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει  «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών». Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι  όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.

Μαρία Γκιουδφέση, Βοϊακή γή ,Μάρτιος-Απρίλιος 2003, τεύχος αριθ.182

dogma.gr

Ακολουθήστε το zinapost.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για Lifestyle, Showbiz, Gossip News και αποκλειστικά βιντεο.

News

Latest

Συγκλονίζει η 48χρονη που έπεσε θύμα κακοποίησης από ανώτατο αξιωματικό της Πυροσβεστικής :”Όλες οι αφορμές για τα χτυπήματα ήταν ασήμαντες. Με χτυπούσε επειδή άπλωνα τα ρούχα με διαφορετικά μανταλάκια και επειδή δεν έβαζα ίσια τη σακούλα στα σκουπίδια…”
Videos

Συγκλονίζει η 48χρονη που έπεσε θύμα κακοποίησης από ανώτατο αξιωματικό της Πυροσβεστικής :”Όλες οι αφορμές για τα χτυπήματα ήταν ασήμαντες. Με χτυπούσε επειδή άπλωνα τα ρούχα με διαφορετικά μανταλάκια και επειδή δεν έβαζα ίσια τη σακούλα στα σκουπίδια…”

Καιρός: Εκρηκτικό κοκτέιλ καύσωνα με 45άρια και ισχυρούς ανέμους – Σε «κόκκινο» συναγερμό πολλές περιοχές για τον κίνδυνο φωτιάς
Καιρός

Καιρός: Εκρηκτικό κοκτέιλ καύσωνα με 45άρια και ισχυρούς ανέμους – Σε «κόκκινο» συναγερμό πολλές περιοχές για τον κίνδυνο φωτιάς

O Στεφανάκης πέθανε λίγο πριν γίνει πατέρας – Μυστήριο με τη Ferrari και το πώς απέκτησε επιχειρήσεις ενόσω ήταν έγκλειστος στις φυλακές
Ελλάδα

O Στεφανάκης πέθανε λίγο πριν γίνει πατέρας – Μυστήριο με τη Ferrari και το πώς απέκτησε επιχειρήσεις ενόσω ήταν έγκλειστος στις φυλακές

Το «Στα 4» έρχεται στον Ant1  για να μας υπενθυμίσει πως τα κορίτσια με ρόδες πάνε παντού!   
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το «Στα 4» έρχεται στον Ant1 για να μας υπενθυμίσει πως τα κορίτσια με ρόδες πάνε παντού!  

Καναδάς: Νέα στοιχεία για τη δολοφονία της 9χρονης Mελίνας – Αποκαλύψεις από φίλο του πατέρα
Κόσμος

Καναδάς: Νέα στοιχεία για τη δολοφονία της 9χρονης Mελίνας – Αποκαλύψεις από φίλο του πατέρα

Δίκη για τη δολοφονία της Κυριακής Γρίβα: «Ο άνανδρος τη μαχαίρωσε πισώπλατα, στην κόρη μας έδειχνε τη μαγκιά του», φώναζαν οι γονείς της
Ελλάδα

Δίκη για τη δολοφονία της Κυριακής Γρίβα: «Ο άνανδρος τη μαχαίρωσε πισώπλατα, στην κόρη μας έδειχνε τη μαγκιά του», φώναζαν οι γονείς της

Ρόδος: «Με βίαζε τρεις φορές την ίδια μέρα» – Ανατριχιάζει η κατάθεση της κόρης για τον πατέρα της
Ελλάδα

Ρόδος: «Με βίαζε τρεις φορές την ίδια μέρα» – Ανατριχιάζει η κατάθεση της κόρης για τον πατέρα της

Ενημέρωση στον ΣΚΑΪ χωρίς διακοπές
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Ενημέρωση στον ΣΚΑΪ χωρίς διακοπές

zinapost.gr