7 Σεπτεμβρίου 1999: Ο φονικός σεισμός της Πάρνηθας που άφησε πίσω του 143 θύματα

Ήταν 7 Σεπτεμβρίου 1999, οι δείκτες των ρολογιών έδειχναν 14:57 όταν ολόκληρη η Αττική σείστηκε συθέμελα από τον ισχυρότερο και πιο φονικό σεισμό των τελευταίων χρόνων.

Ένας υπόκωφος θόρυβος ήταν το έναυσμα και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα κόπηκε το ρεύμα και τα κτίρια άρχισαν να πέφτουν σαν τραπουλόχαρτα.

Η ένταση του σεισμού ήταν 5,9 ρίχτερ και ήταν τόσο καταστροφικός αφού το εστιακό του βάθος ήταν πολύ μικρό από 9 έως 14 χιλιόμετρα.

Οι συνέπειες ήταν τραγικές, καθώς 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι τραυματίες ήταν εκατοντάδες και χιλιάδες οι άστεγοι. Οι πιο τραγικές συνέπειες σημειώθηκαν σε κτίρια που κατέρρευσαν όπως η επιχείρηση Ρικομέξ που είχε σαν συνέπεια 39 νεκρούς.

Οι πρώτες στιγμές ήταν το απόλυτο χάος, καθώς ο τρόμος, ο πανικός, η έλλειψη πληροφόρησης, οι διακοπές ρεύματος, οι συναγερμοί που ηχούσαν, οι θόρυβοι από θραύσεις υαλοπινάκων, το μπλοκάρισμα των τηλεπικοινωνιών λόγω της υπερφόρτωσης των δικτύων, η αγωνία για συγγενείς και φίλους και αργότερα η αναζήτηση αγνοουμένων στα σημεία που επλήγησαν περισσότερο, δημιουργούσαν, ένα εφιαλτικό τοπίο.

Αυτοκίνητα μποτιλιαρίστηκαν στην προσπάθεια να αναζητήσουν ανοιχτά σημεία, ενώ οι προσπάθειες για εφοδιασμό με καύσιμα συχνά ήταν ανεπιτυχείς αφού οι διακοπές του ρεύματος επηρέαζαν και τα βενζινάδικα.

Ακολούθησαν οι διανυκτερεύσεις σε πάρκα, άλση, πλατείες, αυτοκίνητα και μετά το στήσιμο πρόχειρων καταυλισμών.

Οι καταστροφές

Ο σεισμός του 1999 ήταν η πιο καταστροφική και δαπανηρή φυσική καταστροφή που έπληξε ποτέ την Ελλάδα, με υλικές ζημιές που αποτιμήθηκαν σε 3 δις δολάρια ΗΠΑ. Εκτός από την εγγύτητά του στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας, ο σεισμός είχε μικρό εστιακό βάθος, σε συνδυασμό με ασυνήθιστα υψηλές επιταχύνσεις εδάφους. Οι μεγαλύτερες καταστροφές έλαβαν χώρα εντός 10 χιλιομέτρων από το επίκεντρο, με τοπικές διαφορές που οφείλονταν σε διάφορους τοπογεωγραφικούς παράγοντες.

Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το σεισμό ήταν τα Άνω Λιόσια, οι Αχαρνές Αττικής, η Κηφισιά, οι Θρακομακεδόνες, η Μεταμόρφωση Αττικής, και η Φυλή Αττικής, όπου υπολογίζεται ότι τοπικά ο σεισμός είχε ισχύ IX (9) στην κλίμακα Μερκάλι, ενώ κατά τόπους έφτασε και την ισχύ Χ (10, με μέγιστο επίπεδο το 12), με το 30% των καλά κατασκευασμένων κτιρίων να έχει καταρρεύσει, ήταν δηλαδή «εξαιρετικά καταστροφικός», ενώ μεγάλες επιταχύνσεις παρατηρήθηκαν και στη περιοχή Αδάμες, λόγω του αργιλώδους εδάφους και της εγγύτητας στη κοίτη του Κηφισού.

Δεν αναφέρθηκαν σημαντικές υλικές καταστροφές στο Δήμο Αθηνών και στα νότια και ανατολικά προάστια.

Την επόμενη ημέρα του σεισμού, το ΥΠΕΧΩΔΕ όρισε ομάδες που αποτελούνταν από δύο μηχανικούς να ερευνήσουν τις καταστροφές στις περιοχές που επηρεάστηκαν από το σεισμό. Ύστερα από οπτική έρευνα τα κτίρια χαρακτηρίζονταν πράσινα αν η φέρουσα δομή δεν είχε ζημιές, κίτρινα αν η φέρουσα δομή είχε υποστεί επιδιορθώσιμες ζημιές και κόκκινα αν τα κτίρια είχαν υποστεί τόσες πολλές ζημιές που δεν μπορούσαν να επισκευαστούν και έτσι έπρεπε να κατεδαφιστούν.

Στους Θρακομακεδόνες το 84% των σπιτιών χαρακτηρίστηκε κόκκινο ή κίτρινο, στα Άνω Λιόσια το 64% και στη Φυλή το 56%. Τα περισσότερα «κόκκινα» κτίρια βρίσκονταν στις Αχαρνές και τα Άνω Λιόσια.

Μεγάλα εργοστάσια που βρίσκονταν στη περιοχή και υπέστησαν σοβαρές ζημιές από το σεισμό, ήταν των Ricomex ΑΕ, Αφοί Φουρλή ΑΕΒΕ, Παπουτσάνης ΑΒΕΕ και Φαράν ΑΒΕΕ, οι οποίες όλες είχαν σημαντικές οικονομικές απώλειες λόγω του σεισμού.

Ο σεισμός προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο καζίνο Mont Parnes, στην Πάρνηθα, με αποτέλεσμα το κέντρο διασκέδασης να κατεδαφιστεί, ενώ το μισό κτίριο τέθηκε εκτός λειτουργίας εξαιτίας της μετατόπισής του από την κατακόρυφο. Το κτίριο προτάθηκε να κατεδαφιστεί και στη θέση του να ανεγερθεί ένα νέο.

Το Στάδιο Νίκος Γκούμας στη Νέα Φιλαδέλφεια, έδρα της ΑΕΚ υπέστη τόσες ζημιές, ιδίως στις θύρες 3 και 16, από το σεισμό ώστε να έπρεπε να κατεδαφιστεί.

Συνολικά από το σεισμό κατέρρευσαν 110 κτίρια, 5.222 κρίθηκαν κατεδαφιστέα και 38.165 επισκευάσιμα.

Η Ακρόπολη και τα άλλα μνημεία της Αθήνας είτε έμειναν αλώβητα είτε είχαν μικρές υλικές ζημιές. Στον Παρθενώνα και στο Ερέχθειο παρατηρήθηκε ελαφρά περιστροφή κάποιων κιόνων, χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Αρκετά από τα κτίρια με πλίνθινη τοιχοποιία που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα δεν υπέστησαν ζημίες, αν και κάποια από αυτά τα κτίρια χαρακτηρίστηκαν κόκκινα, μερικά διατηρητέα (δηλαδή κτίρια τα οποία δεν πρέπει να κατεδαφιστούν).

Η Μητρόπολη Αθηνών, η οποία είχε υποστεί ζημιές και από το σεισμό του 1981, χρειάστηκε να αναστηλωθεί.

Μνημεία στα οποία προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές από το σεισμό ήταν η μονή Δαφνίου και το κάστρο της Φυλής, που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ., όπου στους τοίχους εμφανίστηκαν μεγάλες ρωγμές.

Όσον αφορά τις υποδομές, μια κατολίσθηση καθώς και αρκετές ρωγμές αναφέρθηκαν κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί στην κορυφή της Πάρνηθας και βρισκόταν κοντά στο επίκεντρο, αλλά κατά τα άλλα οι ζημιές στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο ήταν μικρές.

Στον σταθμό του Αμαρουσίου στη γραμμή 1 του Μετρό της Αθήνας τα υποστυλώματα των στεγάστρων των υπερυψωμένων αποβαθρών του σταθμού υπέστησαν ρωγμώσεις και αποφασίστηκε η καθαίρεσή τους και η αντικατάστασή τους με προκατασκευασμένα με μεταλλικό σκελετό, ενώ δεν παρατηρήθηκαν ζημιές στις υπό κατασκευή γραμμές 2 και 3 του Μετρό της Αθήνας. Μικρές ζημιές αναφέρθηκαν επίσης στο δίκτυο υδροδότησης κοντά στο επίκεντρο, με μικρές διαρροές σε υψηλής πίεσης σωλήνες.

Το δίκτυο παροχής φυσικού αερίου και το δίκτυο αποχέτευσης δεν υπέστησαν καταστροφές. Στα λιμάνια της Ελευσίνας και του Πειραιά οι ζημιές ήταν μικρές, καθώς οι μόνες που παρατηρήθηκαν ήταν η μετακίνηση κατά 10 εκατοστά μερικών τοίχων στις αποβάθρες, επειδή κατακάθισαν, με αποτέλεσμα την ελαφρά παραμόρφωση των σιδηροτροχιών των γερανών και κάποιες διακοπές στο ηλεκτρικό δίκτυο.

Ο σεισμός έλαβε χώρα λιγότερο από ένα μήνα μετά από τον πολύ καταστροφικότερο σεισμό του Ιζμίτ στην Τουρκία. Αυτή η ιδιόμορφη διαδοχή των σεισμών και η αμοιβαία βοήθεια των δύο χωρών, έδωσαν την αφορμή για συζητήσεις οι οποίες έγιναν γνωστές ως η «ελληνοτουρκική διπλωματία των σεισμών», με την ελπίδα για μια σημαντική ανάκαμψη στις διμερείς σχέσεις, οι οποίες είχαν αμαυρωθεί από δεκαετίες αμοιβαίας εχθρότητας.

Η Τουρκία ανταπέδωσε την ενίσχυση που ήλθε από την Ελλάδα αμέσως μετά το σεισμό στις 17 Αυγούστου 1999 στη Νικομήδεια. Η τουρκική ενίσχυση ήταν η πρώτη που έφτασε στις πληγείσες περιοχές, με την πρώτη εικοσαμελή ομάδα διάσωσης να φτάνει στην Αθήνα εντός 13 ωρών μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου. Τα τηλέφωνα στα Ελληνικά Προξενεία και την Πρεσβεία της Τουρκίας κυριολεκτικά μπλόκαραν από τους Τούρκους πολίτες που προσέφεραν αίμα.

newsbomb.gr

Ακολουθήστε το zinapost.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για Lifestyle, Showbiz, Gossip News και αποκλειστικά βιντεο.