search-button
cross-out

Καθαρά Δευτέρα: Γιατί είθισται να τρώμε λαγάνα

Η λαγάνα, ο άζυμος αυτός άρτος, παίζει αναμφίβολα κυρίαρχο ρόλο στο νηστίμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Πόσοι, όμως, γνωρίζουμε την ιστορία της και το συμβολισμό που «κρύβεται» πίσω αυτό τον πεντανόστιμο άζυμο άρτο;
Καθαρά Δευτέρα: Γιατί είθισται να τρώμε λαγάνα

Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.

Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό  Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα  μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει  «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών». Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι  όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.

Μαρία Γκιουδφέση, Βοϊακή γή ,Μάρτιος-Απρίλιος 2003, τεύχος αριθ.182

dogma.gr

Ακολουθήστε το zinapost.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για Lifestyle, Showbiz, Gossip News και αποκλειστικά βιντεο.

News

Latest

«Δεν γινόταν αλλιώς, το έκανα για να ησυχάσουμε» – Το σημείωμα του 59χρονου που σκότωσε τη γυναίκα του στις Σέρρες και αυτοκτόνησε
Ελλάδα

«Δεν γινόταν αλλιώς, το έκανα για να ησυχάσουμε» – Το σημείωμα του 59χρονου που σκότωσε τη γυναίκα του στις Σέρρες και αυτοκτόνησε

Η Κατερίνα Γκαγκάκη αποκαλύπτει τη διατροφική διαταραχή που έβαλε τη ζωή της σε αναβολή…
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Η Κατερίνα Γκαγκάκη αποκαλύπτει τη διατροφική διαταραχή που έβαλε τη ζωή της σε αναβολή…

Ο Νίκος Κολιογιάννης ξεκίνησε το ταξίδι του στο Bιετνάμ για να  διεκδικήσει  τον τίτλο του ομορφότερου άνδρα του κόσμου: Οι γυναίκες με φλερτάρουν και…
Videos

Ο Νίκος Κολιογιάννης ξεκίνησε το ταξίδι του στο Bιετνάμ για να διεκδικήσει τον τίτλο του ομορφότερου άνδρα του κόσμου: Οι γυναίκες με φλερτάρουν και…

Σεισμοί στη Σαντορίνη: Οι κάτοικοι του νησιού αναφέρουν ζαλάδα και ναυτία – Τι είναι το σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης
Ελλάδα

Σεισμοί στη Σαντορίνη: Οι κάτοικοι του νησιού αναφέρουν ζαλάδα και ναυτία – Τι είναι το σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης

Grand Hotel: Ποιος είναι ο μυστηριώδης Κίμωνας;
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Grand Hotel: Ποιος είναι ο μυστηριώδης Κίμωνας;

To έγκλημα που σοκάρει τη Γαλλία: Τσακώθηκε στο Fortnite, βγήκε να κλέψει για να ξεσπάσει και σκότωσε την 11χρονη Λουίζ επειδή αντιστάθηκε
Κόσμος

To έγκλημα που σοκάρει τη Γαλλία: Τσακώθηκε στο Fortnite, βγήκε να κλέψει για να ξεσπάσει και σκότωσε την 11χρονη Λουίζ επειδή αντιστάθηκε

ΜasterChef 2025 με… ψηφοφορία αυξημένου κινδύνου!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΜasterChef 2025 με… ψηφοφορία αυξημένου κινδύνου!

Γυναικοκτονία στις Σέρρες: «Σκότωσα την γυναίκα μου, το παιδί μου είναι στη φυλακή, δεν περιμένω κάτι» είπε ο δολοφόνος στους αστυνομικούς
Ελλάδα

Γυναικοκτονία στις Σέρρες: «Σκότωσα την γυναίκα μου, το παιδί μου είναι στη φυλακή, δεν περιμένω κάτι» είπε ο δολοφόνος στους αστυνομικούς

zinapost.gr